Hoe zorg je ervoor dat de herinrichting van de Amersfoortse wijk Liendert zo effectief mogelijk zijn. De Groene Baten Planner van het RIVM geeft antwoord op de maatschappelijke baten van die keuzes. Ton de Nijs, projectcoördinator Natuurlijk Kapitaal bij het RIVM, vertelt over de tool.
Een woonwijk die niet goed is uitgerust op klimaatverandering, zoals tijdens hittestress, werkt niet goed voor haar bewoners. Met temperaturen boven de dertig graden, zo zegt De Nijs, is werken in de tuin haast onverstandig. ‘Als je het hebt over een hittegolf, dan blijft het daar niet bij. Je krijgt te maken met ziekenhuisopnames en sterfgevallen.’
Om bewoners van Liendert te helpen wapenen tegen soortgelijke klimaatimpact, helpt het RIVM door haar Groene Baten Planner te koppelen aan de digital twin die in het LIVE-project wordt ingezet. Het rekent aan de ene kant uit wat het effect van ingrepen in de fysieke ruimte zijn en zal op termijn ook een overzicht bieden van de kosten die zij met zich meebrengen. Zo ondersteunt het keuzes voor de ruimtelijke inrichting.
‘Het is een antwoord op de vraag: ‘Waar zijn de maatschappelijke baten het grootst in verschillende scenario’s voor Liendert? Dat helpt ons om te zien welke ingrepen samen de meeste impact maken’, vertelt De Nijs. Het RIVM hoopt met haar planner die vertaling te kunnen maken om daarmee projectpartners zoals de gemeente inzicht te bieden in haar opties.
Gebaseerd op actuele data
Die Groene Baten Planner werkt als volgt: data van projectpartners komt binnen bij het RIVM, die de data klaarmaakt en invoert in het digitale instrument. Na het doorberekenen van de data volgt voor de LIVE-partners een beeld van wat hun beoogde aanpassingen in de praktijk zullen doen.
Het RIVM helpt in het LIVE-project ook om nieuwe reken- en simulatiemodules te ontwikkelen die zich richten op data over geluids- of wateroverlast. Partners zoals Hydrologic en Geomaat die deze modellen al in huis hebben, kijken samen met het RIVM om deze modellen goed op elkaar te laten aansluiten.
‘Verder kijken we in het project hoe actuele remote sensing data, data die je op afstand inwint, geschikt is om een digital twin mee te versterken’, zegt De Nijs. Digital twins leunen op zowel statische als dynamische data, min of meer het onderscheid tussen één keer of real-time meten. De Nijs: ‘In registers staat soms data die soms verouderd is, zoals over waar bepaald groen in de wijk staat. Met LIVE worden drones de wijk in gestuurd om data actueel te maken.’
Brede beschikbaarheid
Ook het RIVM was al bekend bij de gemeente Amersfoort, door in een eerder project de Groen Baten Planner aan te bieden voor een nieuwbouw-ontwikkeling. ‘Wij proberen onze kennis voor gemeenten en adviesbureaus beschikbaar te maken. Door tools als onze planner te ontwikkelen, hopen wij deze partijen vooruit te helpen.’